UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG 

           Ang Unang Digmaang Pandaigdig o World War I (ang pinaikling WWI o WW1, na kilala rin sa tawag na First World War, Great War o "Dakilang Digmaan", War of the Nations o "Digmaan ng mga Nasyon", at War to End All Wars o "Digmaan Upang Wakasan ang Lahat ng mga Digmaan") ay isang malawakang pandaigdigang digmaan na nilahukan ng napakaraming bansa na naganap sa pagitan ng mga taong 1914 hanggang 1918.

Ang Unang Digmaang Pandaigdig ay kakikitaan ng mga labanang ginaganap sa mga hukay o trintsera (trench warfare) kung saan ginamit ng malawakan ang teknolohiya sa pagpapaunlad at pagpaparami ng armamento. Ilan sa mga sandatang ginamit sa digmaan ay ang masinggan, eroplano, submarino, tangke at ang nakamamatay na nakalalasong gas. Nilahukan ng mahigit 60 milyong sundalo ang digmaan kung saan 20 milyon sa mga ito ang naitalang namatay kasama na ang mga sibilyan mula sa 40 milyong tala ng mga nasugatan, nawala at nasawi sa digmaan.

Nagdulot ng malawakang pagbagsak ng industriya ang digmaan sa mga bansang pinangyarihan at napinsala nito na naging dahilan naman sa isang krisis na tinatawag na Great Depression noong 1930s. Nagbunsod ito sa pagkawasak ng mga imperyo ng Alemanya, Austro-Unggarya at Ottoman. Nawalan ng ilang teritoryo ang Alemanya gaya ng Alsace-Lorraine at ng Polish Corridor. Nahati naman ang Imperyo ng Austro-Unggarya sa ilang maliliit na estado gaya ng Czechoslovakia, Austria, Unggarya at napunta ang Transylvania sa Romania, Trieste sa Italya. Nakamit naman ng Polandiya, Finland at mga Estadong Baltik ng Estonia, Latvia at Lithuania ang kanilang kalayaan mula nang magwakas ang Imperyo ng Rusya na pinalitan ng dating Unyong Sobyet. Pinaghati-hatian naman ng Gran Britanya at Pransya ang mga teritoryo ng Imperyong Ottoman gayundin din mga kolonya ng Alemanya sa Aprika at Pasipiko. Pinag-isa ang mga estadong Balkan ng Serbia, Montenegro, Slovenia, Croatia, Macedonia at Bosnia-Herzegovina na tinaguriang Yugoslavia kasabay sa pagkakatatag ng bansang Turkiya.

Nagsimula ang digmaan mula sa isang pagbaril sa Bosnia at kalaunan ay nauwi sa mga alyansa; ang Pwersang Entente at Sentral. Ang Pwersang Entente ay kinabibilangan ng Gran Britanya at ng imperyo, Pransya, Rusya, Serbia, ang Hapon na lumahok noong Agosto 1914, Italya na bumaligtad sa Pwersang Sentral noong Abril 1915 at Estados Unidos noong Abril 1917. Ang Pwersang Sentral sa kabilang banda naman ay binubuo ng Imperyo ng Alemanya, Austro-Unggarya, ang Italya bago ito sumapi sa Pwersang Entente, Imperyong Ottoman noong Oktubre 1914 at Bulgaria sa sumunod na taon. Ang ilan namang estado sa Europa gaya ng Netherlands, Switzerland, Espanya, Monaco at mga estadong Scandinavian ay nanatiling neutral hanggang sa katapus-tapusan ng digmaan.

Karamihan sa mga labanan ay naganap sa Europa. Ilan sa mga mahahalagang lugar na pinangyarihan ng digmaan ay ang Bunsurang Kanluran (Western Front) na matatagpuan sa kahabaan ng timog Belhika, hilagang Pransya hanggang sa kanlurang Alemanya na nagtatapos sa hilaga ng Switzerland. Matatagpuan naman sa Rusya at Poland ang Bunsurang Silangan (Eastern Front), sa hilagang Italya ang Bunsurang Italyano (Italian Front) at ang Bunsurang Masidonyan (Macedonian Front) sa rehiyong Balkan. Sa labas naman ng Europa naganap ang mga serye ng mga labanan sa Gitnang Silangan, Aprika at Asya.